Trước sự xâm lược của thực dân Pháp, các phong trào yêu nước của Nhân dân ta chống thực dân Pháp diễn ra sôi nổi, liên tục nhưng do thiếu đường lối đúng đắn, thiếu tổ chức và lực lượng cần thiết nên tất cả đều không thành công. Cách mạng Việt Nam khủng hoảng sâu sắc về đường lối cứu nước. Giữa lúc dân tộc ta đang rơi vào bế tắc, nhiều nhà yêu nước tiếp tục con đường cứu nước theo lối cũ, ngày 05/6/1911, người thanh niên Nguyễn Tất Thành (tức Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh sau này) ra đi tìm con đường cứu nước theo phương hướng mới. Người đã đi qua nhiều nước châu Âu, châu Phi, châu Mỹ và phát hiện ra: chính chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa đế quốc thực dân là cội nguồn mọi đau khổ của công nhân và nhân dân lao động ở chính quốc cũng như ở các thuộc địa.
Năm 1920, Nguyễn Tất Thành - Nguyễn Ái Quốc đến với chủ nghĩa Mác-Lênin; đây không chỉ là bước ngoặt đối với cuộc đời hoạt động cách mạng của Nguyễn Ái Quốc, mà còn là bước ngoặt của cách mạng Việt Nam. Lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin đã soi rọi cho Nguyễn Ái Quốc: muốn cứu nước và giải phóng dân tộc thì trước hết phải có “Đảng cách mệnh” để “trong thì vận động và tổ chức dân chúng, ngoài thì liên lạc với dân tộc bị áp bức và vô sản giai cấp mọi nơi”. Từ nhận thức đó, Nguyễn Ái Quốc ra sức chuẩn bị mọi mặt về tư tưởng, lý luận, chính trị và tổ chức cho việc thành lập một chính đảng vô sản ở Việt Nam. Người thành lập Hội Việt Nam cách mạng thanh niên từng bước truyền bá có hệ thống chủ nghĩa Mác-Lênin vào trong nước, đưa phong trào công nhân chuyển dần từ trình độ tự phát lên tự giác; đưa phong trào yêu nước chuyển dần sang lập trường cộng sản.
Đến năm 1929, phong trào công nhân và phong trào yêu nước ở Việt Nam phát triển mạnh mẽ, đòi hỏi phải có sự lãnh đạo thống nhất của một đảng cách mạng. Yêu cầu khách quan đó tác động vào các tổ chức tiền cộng sản, dẫn đến cuộc đấu tranh nội bộ, hình thành nên các tổ chức cộng sản ở Việt Nam. Tháng 3/1929, tại nhà số 5D, phố Hàm Long, Hà Nội, Chi bộ Cộng sản đầu tiên ở Việt Nam được thành lập. Chi bộ tích cực chuẩn bị để đi đến thành lập một Đảng Cộng sản thay thế Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, để lãnh đạo cách mạng. Ba tháng sau, ngày 17/6/1929, tại số nhà 312, phố Khâm Thiên, Hà Nội, đại biểu các tổ chức cơ sở đảng ở miền Bắc họp và quyết định thành lập Ðông Dương Cộng sản Ðảng. Sau đó, An Nam Cộng sản Ðảng được thành lập ở Nam Kỳ và Ðông Dương Cộng sản Liên đoàn được thành lập ở Trung Kỳ.
Chỉ trong một thời gian ngắn ở Việt Nam đã có ba tổ chức cộng sản được tuyên bố thành lập. Điều đó phản ánh xu thế tất yếu của phong trào đấu tranh cách mạng ở Việt Nam. Song, sự tồn tại của ba tổ chức cộng sản hoạt động biệt lập trong một quốc gia có nguy cơ dẫn đến chia rẽ lớn. Yêu cầu bức thiết của cách mạng là cần có một Đảng thống nhất lãnh đạo. Nguyễn Ái Quốc, người chiến sĩ cách mạng lỗi lạc của dân tộc Việt Nam, người duy nhất có đủ năng lực và uy tín đáp ứng yêu cầu đó của lịch sử: thống nhất các tổ chức cộng sản thành Đảng Cộng sản duy nhất ở Việt Nam.
Trước tình hình đó, với tư cách là phái viên của Quốc tế Cộng sản có đầy đủ quyền quyết định mọi vấn đề liên quan đến cách mạng Đông Dương, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã từ Thái Lan đến Hương Cảng (Trung Quốc) vào cuối năm 1929 để thực hiện sứ mệnh và nhiệm vụ lịch sử trọng đại: thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Từ ngày 06/01/1930 đến ngày 07/02/1930, tại Cửu Long (Hương Cảng, Trung Quốc), Người đã chủ động tổ chức và chủ trì Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam; tham dự hội nghị có 02 đại biểu của An Nam Cộng sản Đảng và 02 đại biểu của Đông Dương Cộng sản Đảng. Dưới sự chủ trì của Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, hội nghị thống nhất các tổ chức cộng sản thành một đảng lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam. Hội nghị thông qua các văn kiện: Chánh cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt, Điều lệ vắn tắt của Đảng Cộng sản Việt Nam và Lời kêu gọi của Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc thay mặt Quốc tế Cộng sản và những người cộng sản Việt Nam gửi đến công nhân, nông dân, đồng bào, đồng chí cả nước nhân dịp thành lập Đảng. Ngày 24/02/1930, theo đề nghị của Đông Dương Cộng sản Liên đoàn, Ban Chấp hành Trung ương lâm thời ra quyết định chấp nhận Đông Dương Cộng sản Liên đoàn gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam.
Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản có ý nghĩa như một Đại hội thành lập Đảng. Thành quả lớn nhất của Hội nghị là đã quy tụ, thống nhất toàn bộ phong trào công nhân và phong trào yêu nước dưới sự lãnh đạo của một đội tiên phong duy nhất với một đường lối cách mạng đúng đắn; tạo sự thống nhất trong toàn Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Các văn kiện được thông qua tại Hội nghị hợp nhất do Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc khởi thảo chính là Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng; Cương lĩnh đã đặt ra và giải quyết những vấn đề cơ bản, cấp thiết và định hướng chiến lược đúng đắn cho tiến trình phát triển của cách mạng Việt Nam. Sự kiện thành lập Đảng được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng quyết định lấy ngày 03/02 dương lịch hằng năm là Ngày Kỷ niệm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là kết quả tất yếu của sự chuẩn bị công phu về mọi mặt của Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc; là kết quả của sự kết hợp chủ nghĩa Mác-Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước trong những năm đầu thế kỷ XX. Sự kiện lịch sử trọng đại này đánh dấu một bước ngoặt vĩ đại trong tiến trình của cách mạng Việt Nam, chấm dứt thời kỳ dài bế tắc, khủng hoảng về đường lối cứu nước; chấm dứt thời kỳ đơn độc, biệt lập của phong trào cách mạng Việt Nam; mở đầu thời đại mới của cách mạng Việt Nam, đó là thời kỳ vẻ vang nhất của lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. Đảng đã lãnh đạo Nhân dân giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, vượt qua muôn vàn thử thách, đánh thắng thực dân Pháp, đế quốc Mỹ, thống nhất Tổ quốc và ngày nay đang vững bước trên con đường đổi mới, thực hiện công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.
Cao Bằng là mảnh đất giàu truyền thống cách mạng, Nhân dân các dân tộc Cao Bằng có tinh thần yêu nước nồng nàn, luôn sẵn sàng đùm bọc, bảo vệ Đảng, bảo vệ cách mạng. Chỉ 02 tháng sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, ngày 01/4/1930, tại Nặm Lìn (xóm Hào Lịch, xã Hoàng Tung, huyện Hoà An), Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của tỉnh Cao Bằng đã được thành lập. Ngày 28/01/1941, Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc Cao Bằng vinh dự và tự hào thay mặt Nhân dân cả nước đón Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sau 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, cứu dân trở về Tổ quốc trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Kể từ đây, Cao Bằng trở thành “cội nguồn”, là “chiếc nôi” của cách mạng Việt Nam” và là quê hương thứ hai của Bác Hồ kính yêu. Phong trào đấu tranh cách mạng của Nhân dân các dân tộc tỉnh Cao Bằng đã hòa nhập vào phong trào cách mạng đấu tranh giải phóng dân tộc cùng Nhân dân cả nước làm nên nhiều thắng lợi to lớn.
Năm 2021, mặc dù phải đối mặt với những tác động tiêu cực lớn của đại dịch Covid-19 đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, song KT-XH của tỉnh vẫn được duy trì ổn định, tăng trưởng GRDP của tỉnh tăng 3,33%, cao hơn so với tốc độ tăng trưởng bình quân chung của cả nước (2,58%); GRDP bình quân đầu người đạt 37,14 triệu đồng, tăng 1,8% so với năm 2020... Các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hoá - xã hội, xóa đói, giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội được triển khai đồng bộ, hiệu quả. Quốc phòng - an ninh được củng cố, bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia; công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ngày càng trong sạch, vững mạnh.
Tự hào về Đảng quang vinh, về Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, phát huy những thành quả đạt được của 92 năm thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của tỉnh (01/4/1930 - 01/4/2022). Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Cao Bằng luôn nêu cao truyền thống quê hương cội nguồn cách mạng. Phát huy tổng hợp sức mạnh và tinh thần đoàn kết của Nhân dân các dân tộc trong tỉnh chung sức, đồng lòng, nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, thách thức, tập trung cao độ và phát huy mạnh mẽ nội lực, bứt phá trong thu hút các nguồn lực đầu tư, tích cực đổi mới, lan tỏa sâu rộng khát vọng vươn lên, với tinh thần “Đoàn kết - Kỷ cương - Sáng tạo - Phát triển” nhằm “xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, phát huy sức mạnh đoàn kết các dân tộc, huy động mọi nguồn lực, xây dựng Cao Bằng - nơi cội nguồn cách mạng phát triển nhanh và bền vững” như Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Cao Bằng lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã đề ra, góp phần cùng cả nước xây dựng Việt Nam trở thành quốc gia cường thịnh, theo định hướng xã hội chủ nghĩa, vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Đồng chí Bế Thanh Tịnh, Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Cao Bằng.
Nguồn: Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Cao Bằng